گیر کار ما کجاست؟!...

روزی پیرمردی به همراه فرزندش نزد رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله شرفیاب شد. پیرمرد با گریه و زاری عرضه داشت : یا رسول اللّه ! من پسرم را بزرگ کردم و هزاران رنج و زحمت برایش متحمّل شدم و از مال و ثروت خود، او را کمک کردم تا آن که مستقلّ و خودکفا گردید، ولی امروز که من ضعیف و ناتوان گشته ام و تمام اموال و هستی خود را از دست داده ام ، او از هر گونه کمکی به من دریغ می کند و حتّی لقمه نانی هم به من نمی دهد. حضرت رسول صلّی اللّه علیه و آله خطاب به فرزند کرد و فرمود: تو در این مورد چه جوابی داری ؟ گفت : یا رسول اللّه ! من چیزی زاید بر مخارج خود و عائله ام ندارم . حضرت به پدر فرمود: اکنون چه می گوئی ؟

گفت : یا رسول اللّه ! او دارای چندین انبار گندم و جو و کشمش می باشد و نیز کیسه هائی پر از درهم و دینار دارد. رسول خدا به فرزند فرمود: چه پاسخی داری ؟ اظهار داشت : یا رسول اللّه ! او اشتباه می کند، چون من هیچ ندارم . در این هنگام ، حضرت رسول خطاب به فرزند کرد و فرمود: از عذاب خداوند بترس و نسبت به پدرت که آن همه برای تو زحمت کشیده است ، نیکی و احسان کن . پسر گفت : یا رسول اللّه ! من چیزی ندارم .

حضرت فرمود: این ماه از بیت المال به او کمک می کنیم ؛ ولی از ماه آینده باید پدرت را کمک نمائی و به یکی از اصحاب خود به نام اُسامة بن زید دستور داد تا صد درهم به آن پیر مرد بپردازد. در پایان ماه ، پدر دو مرتبه به همراه پسر خود نزد رسول خدا آمد وعرضه داشت : یا رسول اللّه ! فرزندم چیزی به من نداد و پسر همچنین گفت : من چیزی ندارم . حضرت به فرزند اشاره نمود: که تو دارای ثروت بسیاری هستی ؛ ولی با این برخوردی که نسبت به پدرت داری ، همین امروز فقیر و تهی دست خواهی شد. همین که فرزند از نزد حضرت برگشت متوجّه شد که داد و فریاد افرادی که در همسایگی انبارهای آذوقه او هستند، بلند است . و هنگامی که چشمشان به پسر پیرمرد افتاد فریاد زدند: بوی گندیده انبارهای تو به همه ما اذیّت و آزار می رساند. و او را مجبور کردند تا اجناس فاسد شده انبارهایش را تخلیه کند؛ او نیز چندین کارگر گرفت و با پرداخت پولی بسیار، آن اجناس فاسدشده را در بیابان های شهر تخلیه کرد. و چون به کیسه های طلا و نقره اندوخته شده مراجعه کرد، آن ها را چیزی جز سنگ و ریگ ندید و تمام زندگی و ثروت او تباه گردید وسخت در تنگ دستی قرار گرفت ، به طوری که حتّی محتاج لقمه نانی برای شام خود گردید و در نهایت مریض و رنجور شد. سپس حضرت رسول صلّی اللّه علیه و آله ، در رابطه با اداء حقوق والدین چنین فرمود: مواظب باشید که پدر و مادر خود را ناراحت و غضبناک نکنید و راضی نباشید که آنان نیازمند و محتاج گردند؛ وگرنه بدانید که غیر از عذاب دنیا نیز در قیامت به عقاب دردناک الهی مبتلا خواهید شد.

غالباً ریشه مشکلات و گرفتاری ها چند چیز است:

اول: گناه و معصیت

وَ ما أَصابَکُمْ مِنْ مُصِیبَةٍ فَبِما کَسَبَتْ أَیْدِیکُمْ وَ یَعْفُوا عَنْ کَثِیر (1)

و پیامبر درباره این آیه فرمودند: خَیْرُ آیَةٍ فِی کِتَابِ اللَّهِ هَذِهِ الْآیَةُ یَا عَلِیُّ مَا مِنْ‏ خَدْشِ‏ عُودٍ وَ لَا نَکْبَةِ قَدَمٍ إِلَّا بِذَنْبٍ وَ مَا عَفَا اللَّهُ عَنْهُ فِی الدُّنْیَا فَهُوَ أَکْرَمُ مِنْ أَنْ یَعُودَ فِیهِ وَ مَا عَاقَبَ عَلَیْهِ فِی الدُّنْیَا فَهُوَ أَعْدَلُ مِنْ أَنْ یُثَنِّیَ عَلَى عَبْدِهِ.(2)

«این آیه بهترین آیه در قرآن مجید است، اى على! هر خراشى که از چوبى بر تن انسان وارد مى‏شود و هر لغزش قدمى، بر اثر گناهى است که از او سر زده و آنچه خداوند در دنیا عفو مى‏کند، گرامى‏تر از آن است که (در قیامت) در آن تجدید نظر فرماید و آنچه را که در این دنیا عقوبت فرموده، عادلتر از آن است که در آخرت بار دیگر کیفر دهد»!

به این ترتیب مصیبت ها علاوه بر اینکه بار انسان را سبک مى‏کند  او را نسبت به آینده کنترل خواهد نمود.

دوم: عدم دقت و مدیریت صحیح

مثلاً اگر در داد و ستدها ، اسناد تجاری را محکم تنظیم نکردیم و ضامن و وثیقه از طلبکار نگرفتیم و او مال ما را نداد ، مقصر خود ما هستیم .

اگر روی حوض آب نرده نگذاشتیم و کودک در آن افتاد و غرق شد ، مقصر خود ما هستیم.

اگر مراعات بهداشت ، قوانین رانندگی و آداب اجتماعی را نکردیم و گرفتار امراض و تصادفات و تحقیرها شدیم ، مقصر خود ما هستیم .(3)

سوم : امتحانات الهی

بعضی اوقات دیده می شه که مومنین و حتی معصومین هم دچار گرفتاری و مصیبت میشن که علت آن طبق روایات آزمایش و امتحان است

خدایا ما رو از مصیبت ها حفظ کن و در آنها به ما صبر عنایت کن که خوار و ذلیل نشویم

اَللّهُمَّ لا تَخْذُلْنى فیهِ لِتَعَرُّضِ مَعْصِیَتِکَ وَ لا تَضْرِبْنى بِسِیاطِ نَقِمَتِکَ وَ زَحْزِحْنى فیهِ مِنْ مُوجِباتِ سَخَطِکَ بِمَنِّکَ وَ اَیادیکَ یا مُنْتَهى رَغْبَةِ الرّاغِبینَ(4)

خدایا در این ماه به خاطر دست زدن به نافرمانیت خوارم مساز و تازیانه‌هاى عذابت را بر من مزن و از موجبات خشمت بدان نعمت بخشى و الطافى که نسبت به بندگان دارى دورم بدار. اى آخرین حد اشتیاق مشتاقان

-----------------------------------------------------

پی نوشت:

 (1)سوره شوری/آیه30

(2)مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، بحار الأنوارالجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار (ط - بیروت)، 111جلدی،ج70،ص316، دار إحیاء التراث العربی - بیروت، چاپ: دوم، 1403 ق.

(3)پرسشهای مهم پاسخهای کوتاه-محسن قرائتی

(4)دعای روز ششم رمضان